ԵՂՆԻԿԸ 

«Մի անգամ իմ բարեկամ մի որսորդ մեր հանդի անտառուտ սարերից մի եղնիկ նվեր բերեց երեխաներիս համար»:
Այսպես սկսեց ընկերս աշնանային մի երեկո, երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում էինք հեքիաթական վերջալույսով վարվռուն սարերին, որոնց վրա մակաղած հոտերի նման մեղմորեն հանգչում էին ոսկեգեղմ անտառները:
«Այդ մի մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր̀  խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:
Կամաց-կամաց մեր վրա սովորեց նա. էլ չէր փա□չում, չէր վախենում մեզնից. մանավանդ շա՜տ մտերմացել էր երեխաներիս հետ. նրանց հետ միասին վազվզում էր պարտեզում, նրանց հետ ճաշում էր, նրանց հետ քնում:
Մի բան ինձ շատ էր զարմացնում: Եղնիկը թեև այնպես ընտելացել էր մեզ, սովորել էր մեր տանն ու դռանը, բայց մեկ-մեկ մեզնից թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին. ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը, որ երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չէր նկատում և եր□ հանկարծ ուշքի էր գալիս, նետի պես ծլկվում էր մոտիցս… Արդյոք գիտե՞ր նա, որ ինքը ղողանջուն անտառների ազատ երեխան է եղել, որ մայրը այնտեղ է կաթ տվել իրեն, որ այնտեղ է իր հայրը եղջյուրները խփել կաղնիներին: Արդյոք, գիտե՞ր, որ այդ խուլ շառաչը անուշ-անուշ օրորել է իրեն առաջին անգամ, և ո՞վ գիտե, գուցե, երազներ է բերել իրեն, սիրուն երազներ… Խե՜ղճ եղնիկ… Կարոտ` իր սիրած գուրգուրող անտառներից և զանգակ աղբյուրներից, իր խարտյաշ մորից և շնկշնկան հովերի հետ վազող ընկերներից` հիմա տանջվում, տառապում է մեզ մոտ, մտածում էի ես: Եվ այնպես սրտանց ցավակցում էի նրան… Չէ՞ որ նա էլ մեզ պես մտածող և զգայուն հոգի ունի:
Ես շատ էի հարգում նրան, խնդրեմ չծիծաղես վրաս, այո՛, այնքան, որ երբ նա բարձրանում էր պատշ□ամբը, հեռացնում էի երեխաներիս, և թողնում էինք նրան մենակ իր ապրումների հետ…
Երբ գրկում էի նրան, այդ նազելի էակին, և նայում էի լեռնային աղբյուրների նման վճիտ աչուկների մեջ` տեսնում էի այնտեղ մի թախծալի, երազուն կարոտ…
Մի գիշեր, մի քամի գիշեր էր, սարերից անսանձ փչում էր քամին, դուռն ու պատուհանները ծեծում ու ծեծկում: Պարզ լսվում էր, որ այնտեղ, անտառում, դարավոր կաղնիներն ու վայրի ընկուզենիները ճակատում էին հողմի դեմ` աղմկում և գոռում: Եվ քամին բերում էր անընդհատ անտառի այդ լիակուրծք խշշոցն ու մռունչը, ու թվում էր թե` հենց մեր դռան առջև է աղմկահույզ, հողմածեծ անտառը: Երեխաներս վախից կուչ էին եկել. մինչդեռ եղնիկը դողում էր մի խենթ սարսուռով: Աչքերը կայծակին էին տալիս: Անթարթ, ամբողջովին լսելիք դառած` ականջ էր դնում նա անտառի հուժկու շառաչին, որ խոսում էր նրա հետ մայրենի լեզվով:
Անտառը կանչում է նրան, ընկերների ազատ վազքն է տեսնում նա մթին թավուտների մացառուտ ժայռերն ի վեր,- մտածում էի ես:
Մի փոքր հետո ավելի սաստկացավ քամին` փոթորիկ դառնալու չափ. մեկ էլ աղմուկով բացվեցին լուսամուտի փեղկերը, և մի ուժգին շառաչ միանգամից ներս խուժեց: Եղնիկը հանկարծակի մի ոստումով ցատկեց լուսամուտի գոգը` աչքերը սուզելով շառաչուն խավարի մեջ: Ես իսկույն վրա վազեցի բռնելու նրան, սակայն նա մի ցց մեջ թռավ լուսամուտից պարտեզը և ծածկվեց խավարների մեջ…
Դե՛հ, հիմա՛ գնա ու գտիր նրան իր հայրենի անծայր անտառներում…»: 

1.      Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
—փախչում,— երբ,—պատշգամբը,—ակնթարթի։————————————— 

————————————— 

—————————————————
————————————————— 

————————————————— 

2.      Տեքստից դու՛րս գրիր տրված բառերի հոմանիշները. 

ա/զուլալ     —ջինջ———————————————
բ/լուռ          —լռիկ———————————————
գ/ակնդետ —վայրենի———————————————
դ/ընտանի ———————————————— 

 

3.      Դարձվածքները և համապատասխան բացատրությունները գրի՛ր իրար դիմաց. 

ա/ լույս աշխարհ գալ —————ծնվել հայտնվել———————————
բ/խելքը գլխին            —————խելացի———————————
գ/կողը հաստ              —————չաղ———————————
դ/ճաշը եփել                —————պատրաստել———————————

ա/մեկին պադժել, լավ ծեծել (պաֆժել)
բ/համառ, ինքնասածի, կամակոր (չարաճճի)
գ/դատող, բանիմաց, խելացի (խելացի)
դ/ծնվել,հայտնվել (հայտնվել)

 



 

4.      Տեքսից դու՛րս գրիր չորս բարդ բառ: 

—(ակնթարթ)—(վերժալույս)—(լուսամուտ)—(ոորասույզ)——————————— 

——————————————
—————————————— 

—————————————— 

5.      Տրված օտար բառերը փոխարինի՛ր հայերեն համարժեքներով. 

ա/զակազ—պատվեր———————
 բ/մալինա —ազնվամորի——————— 

գ/կենգուրու —ագեվազ—————— 

դ/ստարտ—սկիզբ———————

 

6.      Տեքստից դու՛րս գրիր եզակի թվով գործածված չորս բառ:
——եղնիկ)—————————————— 

——բարեկամ)—————————————— 

——քամի)—————————————— 

——անտառ)—————————————— 

7.      Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.
ա/որսորդ – գոյական
բ/եղնիկ – գոյական
գ/առաջին –ածական
դ/ազատ –ածական 

8.      Տեքստից դու՛րս գրիր մեկական հարցական և բացականչական նախադասություն:
—շա՜տ —————————————————————————————————————————թե վո՞րնա—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————— 

9.      Գրի՛ր մեկ պարզ ընդարձակ նախադասություն, որի մեջ ստորակետ լինի:
——ես, Արգը և Նարեկը սովորում ենք նույն դասարանում։—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————— 

10.  Ինչպիսի՞ն էր եղնիկը: Նկարագրի՛ր  եղնիկին ̀ օգտագործելով տեքստի բառերը:
—Եղնիկը խարտյաշ, խորունկ, սևվ, ջինջ աչքերով, երկայն թարթիչներով էր։———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————  ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

11.  Ի՞նչն էր զարմացնում հեղինակին. 

ա/ Եղնիկը շատ գեղեցիկ էր ̀  խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով: 

բ/Մտերմացել էր երեխաների հետ, նրանց հետ ճաշում էր, նրանց հետ քնում:
գ/Եղնիկը հանկարծակի մի ոստյունով ցատկեց լուսամուտի գոգը՝ աչքերը սուզելով շառաչյուն խավարի մեջ: 

դ/ Եղնիկը թեև ընտելացել էր ընտանիքին ու տանը,բայց մեկ-մեկ թաքուն բարձրանում էր պաշգամբ և լռիկ նայում անտառներով փաթաթված սարերին: 

12.  Ինչի՞ն կարող էր կարոտել եղնիկը: 

—Իր տունը, ընտանիքը։——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————— 

13.  Ինչո՞ւ է հեղինակը հարգում եղնիկին: 

—Հեղինակը հասկանում էր, որ եղնիկի համար անտաոն էր իր տունը։——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————— 

14.  Նկարագրի՛ր անտառը հողմի ժամանակ:
—Մի գիշեր, մի քամի գիշեր էր, սարերից անսանձ փչում էր քամին, դուռն ու պատուհանները ծեծում ու ծեծկում: Պարզ լսվում էր, որ այնտեղ, անտառում, դարավոր կաղնիներն ու վայրի ընկուզենիները ճակատում էին հողմի դեմ` աղմկում և գոռում: Եվ քամին բերում էր անընդհատ անտառի այդ լիակուրծք խշշոցն ու մռունչը, ու թվում էր թե` հենց մեր դռան առջև է աղմկահույզ, հողմածեծ անտառը:——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————— 

15.   Տեքսից դու՛րս գրիր այն նախադասությունը, որը քեզ  հուզեց:
— Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր բարձրանում էի պատշգամբը։———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————